Rodzaje rusztowań budowlanych i ich zastosowanie

Rusztowania to tymczasowa konstrukcja wykorzystywane do prac budowlanych i remontowych na wysokościach. Rusztowania są wykorzystywane głównie w budownictwie i remontach budynków. Często są stosowane również jako tymczasowe konstrukcje np. do budowy scen, estrad, wystaw czy targów.

Rusztowania składają się z pionowych i poziomych rur oraz z pomostów służących do poruszania się po konstrukcji. Współczesne rusztowania są najczęściej wykonane z metalu, chociaż wciąż można spotkać rusztowania drewniane. Konstrukcja rusztowań powinna ściśle przestrzegać obowiązujących norm bezpieczeństwa, by zminimalizować ryzyko wypadku przy pracy.

Możemy wyróżnić wiele rodzajów rusztowań. Główną różnicą jest ich sposób konstrukcji i przeznaczenie, często również materiał, z jakiego są wykonane. Poniżej przeczytasz o podstawowych typach rusztowań.

Rodzaje rusztowań

Rusztowania warszawskie (kolumnowe)

Rusztowanie warszawskie to jeden z bardziej popularnych rodzajów rusztowania. Spotykamy je często przy pracach budowlanych, konserwatorskich czy tynkarskich.

Rusztowanie typu warszawskiego jest zbudowane ze stosunkowo niewielkich elementów. Z tego powodu jest wykorzystywane do prac zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz budynków. Maksymalna dopuszczalna wysokość rusztowania tego typu wynosi 8 metrów. Z tego powodu zastosowanie rusztowań warszawskich jest ograniczone do prac na niewielkich wysokościach np. przy domach jednorodzinnych.

Poszczególne moduły tego typu rusztowania składają się z dwóch pionowych rur połączonych dwiema cieńszymi. W przypadku wyższych konstrukcji rusztowanie takie powinno być dodatkowo wzmocnione co najmniej dwoma przekątnymi elementami. Postawienie takiego rusztowania nie wymaga użycia śrub – dzięki zastosowaniu tzw. łączeń czopowych. Dzięki temu montaż rusztowań warszawskich jest stosunkowo łatwy i szybki.

Minusem rusztowań warszawskich jest to, że są stosunkowo ciężkie. 

Jakie jeszcze mamy rusztowania budowlane?

Rusztowania ramowe

Rusztowanie ramowe powstaje poprzez połączenie płaskich ram wykonanych z prefabrykatów. Ważnym elementem konstrukcji są pomosty, a także poziome i ukośne stężenia przymocowane do ramy przy pomocy uchwytów sworzniowo-zapadkowych. Zabezpieczenie w rusztowaniach ramowych stanowią barierki.

Podobnie jak w przypadku rusztowania warszawskiego, rusztowania ramowe są bardzo łatwe w montażu i demontażu. Ten rodzaj konstrukcji sprawdzi się w szczególności, jeśli zależy ci na zmianie szerokości pomostów lub na zastąpieniu ram węższych na szersze.

Rusztowanie rurowo-złączkowe

Rusztowania rurowo-złączkowe to konstrukcja powstała przede wszystkim ze stalowych rur i złączy (krzyżowe, wzdłużne i obrotowe). Pozostałe elementy to: podstawki, płyty pomostowe, deski bortnicowe i drabinki przystawne.

Ze względu na sposób łączenia kolejnych elementów rusztowanie rurowo-złączkowe jest stosunkowo trudne do zamontowania. Właśnie ze względu na pracochłonność ich montażu rusztowania tego typu stają się coraz mniej popularne.

Plusem jest z kolei ich uniwersalność. Rusztowania rurowo-złączkowe mogą być bowiem wykorzystane niemal przy każdego rodzaju pracy.

Rusztowanie modułowe (systemowe)

Rusztowanie modułowe składa się z modułów, na których połączenia rygli i stężeń występują w regularnych odstępach. Dzięki temu możliwe jest sprawne dołączanie kolejnych elementów poprzez wykorzystania wyprofilowanych głowic i zamków klinowych. Taka konstrukcja umożliwia również łatwiejszą zmianę poziomów pomostów, co pozwala dopasować całą strukturę do najbardziej nawet skomplikowanej formy obiektu.

Ze względu na swoją uniwersalność rusztowania modułowe mogą być wykorzystywane zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz budynków. Często stosuje się je przy pracach na obiektach z dużą ilością instalacji lub jako rusztowania wolnostojące np. przy obiektach sakralnych.

Minusem rusztowania modułowego jest większa pracochłonność montażu.

Rusztowania przejezdne (jezdne)

Rusztowania jezdne są nieocenione podczas krótkotrwałych prac remontowych, gdy istnieje konieczność przestawiania konstrukcji. Dzięki wyposażeniu w kółka możesz je dowolnie przesuwać bez konieczności rozkładania całej konstrukcji. W ich przesuwaniu pomaga również to, że rusztowania przejezdne są stosunkowo lekkie. Zawdzięczają to materiałowi, z którego są zbudowane. Najczęściej jest to lekkie aluminium.

Rusztowanie przejezdne jest to rusztowanie wieżowe, które oprócz wspomnianych kółek ma też pomost z poręczą. Jego konstrukcja opiera się na zastosowaniu ram, stężeń ukośnych i bocznych oraz potrzebnych podestów (z klapą lub bez klapy). Na miejscu budowy wykorzystywane są tzw. stopy. Dzięki temu podczas pracy nie obciąża się niepotrzebnie kółek. Alternatywnie wykorzystuje się po prostu hamulce wbudowane w konstrukcję.

Ramy rusztowań przejezdnych montuje się bez konieczności wykorzystania dodatkowych narzędzi. Co więcej, w razie potrzeby przy konstrukcji tego rodzaju można wykorzystać elementy rusztowań ramowych lub stojakowych.

Rusztowania stojakowe

Rusztowania stojakowe to rusztowania, których elementy znajdują się na specjalnych podporach (słupkach i stojakach). Dodatkowo cała konstrukcja wzmocniona jest tzw. podłużnicami, leżnikami ukośnymi i poziomymi oraz tężnikami ukośnymi.

Rusztowanie stojakowe znajduje zastosowanie zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz budynków. Spotykamy je przy pracach elewacyjnych do wysokości nawet 30 metrów – głównie dzięki możliwości utrzymania sporych ciężarów.

Rusztowania kozłowe

Rusztowania kozłowe składają się najczęściej z dwóch podpór kozłowych i pomostu. Pomostem są głównie odpowiednio grube deski. Rusztowanie kozłowe jest wykorzystywane przy pracach na wysokości nieprzekraczającej 2.5 metra.

Rusztowania elewacyjne (wspornikowe)

Rusztowania wspornikowe są połączone pomostami z budynkiem i zakotwiczone od wewnątrz. Każdy element tego rusztowania jest dla stabilności usztywniony i podparty.

Rusztowanie wspornikowe stosuje się w pracach związanych z nadbudową budynków. Najczęściej w przypadku wysokich obiektów oraz takich pozbawionych kondygnacji.

Materiał a rodzaj rusztowania

Podział rusztowań dotyczy także materiału, z którego zostały wykonane. Do najpopularniejszych zaliczamy rusztowania aluminiowe oraz stalowe. W zestawieniu tym coraz częściej wygrywa jednak aluminium ze względu na swoją lekkość. Czasami spotykamy jeszcze rusztowania drewniane.

Rodzaje rusztowań a potrzebne uprawnienia

Każde z typów rusztowań powinno spełniać odpowiednie normy bezpieczeństwa – certyfikat B15. Dokument ten potwierdza zgodność rusztowania z normami obowiązującymi w UE. Przed rozpoczęciem użytkowania konstrukcji konieczne jest przygotowanie przez kierownika budowy protokołu odbioru.

Rusztowanie – wynajem czy zakup? Ile to kosztuje?

To czy zdecydujesz się na zakup, czy wynajem rusztowań zależy od Twoich potrzeb. Jeśli konstrukcja ma zostać wykorzystana jednorazowo, dużo korzystniejszym pod względem finansowym rozwiązaniem będzie wynajem. Warto wówczas zdecydować się na firmę, która nie tylko dostarczy konstrukcję, ale również zajmie się jej montażem.

Rodzaje rusztowań a bezpieczeństwo

Niezależnie od rodzaju rusztowania osoby pracujące na wysokościach powinny ograniczać ryzyko z tym związane do minimum. Niezbędne będzie więc noszenie zabezpieczeń w postaci kasku ochronnego, obuwia klasy S3, rękawic i szelek chroniących przed upadkiem. Konstrukcje rusztowań powinny być także wznoszone na odpowiednich podłożach. Zabronione jest stawianie rusztowań na terenach podmokłych.

Bezpiecznej pracy na rusztowaniach powinien dopilnować kierownik budowy. To do jego obowiązków należy m.in. zapisanie w dzienniku budowy przeznaczenie rusztowania. Co więcej, każda konstrukcja powinna być zweryfikowana przez nadzór techniczny.

W przypadku ustawienia w pobliżu chodnika lub drogi rusztowanie powinno być dodatkowo wyposażone w daszek ochronny nachylony w kierunku rusztowania. Ma to na celu zapewnienie bezpieczeństwa przechodniom.

Powiązane frazy: rusztowania budowlane, rusztowania elewacyjne, rusztowania ramowe, rusztowanie warszawskie.